• મગજમાં લોહીના એકધારા સતત વહેતા પ્રવાહમાં અવરોધ આવવાથી ઊભી થતી બીમારીને પક્ષઘાત / લકવો / પેરાલીસીસ કહેવામાં આવે છે. 
• જ્યારે પક્ષઘાતનો હુમલો આવે છે ત્યારે મગજના કોષોના અગત્યના ભાગો નાશ પામે છે, કારણ કે આ કોષોને કામ કરવા માટે જરૂરી ઓક્સિજન કે પોષક તત્વો મળતા બંધ થાય છે.

• પ્રથમ ઈસ્ચેમીક સ્ટ્રોકમાં મગજને લોહી પહોંચાડનારી નળીમાં ગડ્ડા જામી જાય છે. 
• લોહીના ગઠ્ઠાને કારણે મગજમાં વહેતા લોહીના એકધારા પ્રવાહમાં રૂકાવટ આવે છે.જેથી મગજને પર્યાપ્ત માત્રામાં લોહી મળતું નથી.આ સ્થિતીને ઈસ્ચેમિક સ્ટ્રોક કહે છે.
• બધાં જ બ્રેઈન એટેકમાંના ૮૦% સ્ટ્રોકસ આ પ્રકારના ઈસ્ચેમીક સ્ટ્રોક હોય છે

• બીજા પ્રકારના બ્રેઈન એટેકને હેમરેજિક સ્ટ્રોક કહે છે.આ સ્ટ્રોક મગજને લોહી પહોંચાડનારી નળી ધમની ફાટવાને કારણે થાય છે.
• ૨૦% આ પ્રકારના હેમરેજિક સ્ટ્રોક હોય છે.

પક્ષઘાતનાં લક્ષણો બીજા રોગના લક્ષણ કરતા જુદા હોય છે અને તે ખૂબ જ ઝડપથી આવે છે.

• શરીરના – હાથ, ચહેરા કે પગનો એક ભાગ એકાએક જડ થઈ જવો કે નબળાઈ અનુભવવી.
• એકાએક બોલવાની તકલીફ ઊભી થવી કે સામેની વ્યક્તિની વાત સમજવાની તકલીફ પડવી.
• એક કે બંને આંખોમાં જોવાની/ દ્દ્રષ્ટિમાં મુશ્કેલી અનુભવવી વગેરે.
• એકાએક ચાલવાની તકલીફ, શરીરનું સમતોલપણું ગુમાવવું કે ચક્કર આવવા,  શરીરનાં અંગોનું સંકલન ગુમાવવું વગેરે.
• એકાએક કોઈ કારણ વગર માથાનો દુઃખાવો થવો.

• પાસેની વ્યક્તિને સ્ટ્રોકનો હુમલો આવ્યો છે તેમ જણાય- જેમ કે, વ્યક્તિએ બોલવાની શક્તિ ગુમાવી છે, કે એક હાથ કે પગ હલનચલન કરી શકતો નથી, કે ચહેરાનો પેરેલીસીસ છે તો તરત જ તમારા ડૉકટરનો સંપર્ક કરો.

• બ્રેઈન એટેક એ મેડિકલ કટોકટી છે. અને તેનો ભોગ બનેલા માટે એક-એક મિનિટ અગત્યની હોય છે. 
• જ્યારે બ્રેઈન એટેક આવે છે ત્યારે મગજનો તે ભાગ જરૂરી લોહી અને ઓક્સિજનથી વંચિત રહે છે.
• જો થોડીવારમાં જ લોહીનો પુરવઠો ફરી શરૂ ન થાય તો હજારો અને લાખો મગજના કોષો કુંઠિત થવા લાગે છે.
• મગજના કોષો પુનઃજીવિત થવાની ક્ષમતા ધરાવતા નથી. 
• આથી એક વખત મૃતઃપ્રાય બનેલા કોષો કાયમ માટે નકામા થઈ જાય છે.
• આથી ઘણીવાર પક્ષઘાત થયેલા દર્દીને સંપૂર્ણ સાજું થવામાં ઘણો સમય લાગી શકે છે. 
• આથીજ જલદીથી  સમયસર આપેલી સારવાર લોકોનું જીવન બચાવી શકે છે, અને એમાં સફળતાપૂર્વક સારા થવાની શક્યતા પણ વધુ રહે છે.

• પક્ષઘાતના લગભગ ૮૦% બ્રેઈન એટેક ઈસ્ચેમીક બ્રેઈનએટેક હોય છે, જેમાં મગજને લોહી પહોંચાડતી નળી બંધ થઈ જાય છે. 
• આ પ્રકારના પક્ષઘાતની સારવાર એક્ટીલાઈઝ(ટી-પીએ) નામની દવા દ્વારા થઈ શકે છે, કે જે લોહીના થયેલા ગઠ્ઠાને ઓગાળી નાંખે છે અને જેથી મગજને મળતો લોહીનો પ્રવાહ પૂર્વવત થઈ જાય છે. 
• જો કે આ દવા ફ્કત તે દર્દીમાં જ અસરકર્તા છે કે જેમાં પક્ષઘાત થયાના ૪.૩૦ કલાકની અંદર દવા શરૂ થઈ જાય. આથી દર્દી જેટલી ઝડપથી વહેલા હોસ્પિટલમાં પહોંચી જાય તેમ તેને સારૂ થવાની શક્યતા વધુ રહે છે.

• નેશનલ ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઓફ ન્યુરોલોજિકલ ડીસઓર્ડર એન્ડ સ્ટ્રોકના ૫ વર્ષના અભ્યાસ દરમિયાન જાણવા મળ્યું છે કે સ્ટ્રોકના લક્ષણોની શરૂઆતના ૪.૩૦ કલાકની અંદરની ટ્રીટેમેન્ટ પામેલા દર્દીઓમાં ૩૦% દર્દીઓ નહીંવત્‌ કે બિલકુલ અપંગતા વિના ૩ મહિના બાદ સાજા થતાં માલૂમ પડે છે. 

પક્ષઘાતની શ્રેષ્ઠ સારવાર તેને રોકવો એ છે. આથી દરેક વ્યક્તિ નીચેના ૬ સૂચનોનો અમલ કરી પક્ષઘાતને આવતો અટકાવી શકે છે.

• તમારા જોખમને જાણોઃ બ્લડપ્રેશર,ડાયાબિટીસ અને હાઈકોલેસ્ટ્રોલ.
• નિયમિત કસરત કરો અને કાર્યશીલ રહો.
• મેદસ્વિતાને ટાળો અને તંદુરસ્ત ખાવાની શૈલી કેળવો.
• મદ્યપાન ટાળો.
• તમાકુના સેવનથી દૂર રહો, અને જો કરતા હો તો આજથી જ બંધ કરો.
• પક્ષઘાતના પ્રારંભિક લક્ષણો અંગે સમજણ કેળવો અને જો તમને અથવા તમારા કોઈપણ સગાંને જણાય તો તરત જ તમારા ન્યુરોફિઝિશિયનનો સંપર્ક સાધો.